Page 103 - ThammaThuanKrasae

ฌานและนิวรณ์
ค าว่า เพราะละสุข ละทุกข์ และดับโสมนัส โทมนัสในก่อนได้

หมายถึงให้ละความสุขที่เกิดจากปีติและสุขเวทนาที่ปรุงแต่ง ความสุข

ทางกาย และความทุกข์ทางกาย และให้ดับความสุขทางใจ และความ

ทุกข์ทางใจ ที่เกิดจากจิตตสังขาร คือสัญญา และเวทนาที่ปรุงแต่ง

เจตสิกธรรมเหล่านี้เนื่องด้วยจิต

ค าว่า มีอุเบกขาเป็นเหตุให้สติบริสุทธิ์ คือต้องก าหนดวาง

อุเบกขาเวทนาระงับดับให้เจตสิกสัญญาที่ท าหน้าที่ส าคัญมั่นหมาย และ

เวทนาที่มีความรู้สึกเป็นตัวเราให้สงบระงับลง

เคล็ดอุบาย (วิธี) ปฏิบัติให้เกิดอุเบกขาเวทนาและเอกัคคตา

ผู้ที่ปฏิบัติจะต้องก าหนดผรณาปีติให้เกิดขึ้น ตั้งอยู่อย่างเต็มเปี่ยม

และก็คอยก าหนดอารมณ์สุขเวทนา เมื่อกระแสปีติที่จางสิ้นไปด้วยการ

เสวยอารมณ์ ของสุขเวทนาที่ก าหนดอุเบกขาวางเฉย ท าให้จิตมีอารมณ์

เดียว เป็นจิตที่ไม่ฟุ้งซ่าน ก็จะได้สุขเวทนาเป็นอารมณ์ (สุขในรูปฌาน ๓)

ผู้ปฏิบัติก็วางอุเบกขาเวทนาให้ลึกลงไปให้จิตสังขารระงับการปรุงแต่ง

คือสัญญา และเวทนาที่ปรุงแต่งโสมนัส (ความสุขส าราญทางใจ) และ

ความโทมนัส (ความทุกข์ทางใจ) ด้วยการหยุดความนึกคิดที่เกิดร่วมกับ

สัญญาและเวทนา ด้วยความรู้สึกที่วางเฉยกับกองลมปราณในเครื่อง

บังคับช่อง คือไม่นึกคิดอะไรทั้งนั้น ก าหนดแต่ความรู้สึกที่วางเฉยอยู่

อย่างเดียว คืออุเบกขาเวทนา เมื่ออุเบกขาเวทนาเกิดขึ้นแล้ว กฎเป็น

๗๙