Page 185 - หลักสูตรพระวิปัสสนาจารย์
P. 185
ขั้นสุดท้ายแห่งการปฏิบัติเพื่อให้ทุติยญาณ
เกิด
เมื่อปฐมฌานลาภีบุคคลได้ฝึกฝนในวสีภาวะ
ทั้ง 5 จนชำนาญแล้ว จากนั้นจงเข้าปฐมญาณก่อน
ออกจากปฐมญาณแล้วก็พิจารณาปฐมฌานนั้นว่า
ปฐมญาณนี้เป็นญาณที่ยังใกล้กับนิวรณ์อยู่ทั้งวิตก
องค์ฌานก็มีสภาพหยาบซึ่งเป็นเหตุทำให้องค์ฌาน
อื่นๆ มีวิจาร เป็นต้น กำลังน้อยไป ทำให้จิตใจมี
สมาธิไม่เข้มแข็งพอ นิวรณ์ที่ถูกประหารไปแล้วนั้น
อาจกลับเกิดขึ้นได้อีก ทำให้ปฐมญาณที่ได้มาแล้วนี้
กลับเสื่อมสูญไป ส่วนทุติยญาณนั้น ย่อมห่างไกล
จากนิวรณ์ทั้งองค์ญาณก็มีความประณีตสุขุมอีก
ด้วย
เมื่อได้ใคร่ครวญดูอย่างนี้โดยถี่ถ้วนจนเกิดการ
เบื่อหน่ายในปฐมฌานปราศจากนิกันติตัณหา คือ
ไม่มีการติดใจในปฐมฌานแต่อย่างใดแล้ว จากนั้นก็
คงเริ่มต้นเพ่งปฏิภาคนิมิตพร้อมกับบริกรรมในใจ
ว่า “ปฐวีฯ”เพื่อจะให้ได้มาซึ่งทุติยญาณนั้น ภาวนา
167
