Page 186 - หลักสูตรพระวิปัสสนาจารย์
P. 186
ิ
จิตใจในขณะนั้นชื่อว่าบรกรรมภาวนาและนิมิตของ
บริกรรมภาวนาในระยะนี้คือ ปฏิภาคนิมิตมิใช่
บริกรรมหรืออุคคหนิมิต ซึ่งต่างกับบริกรรมภาวนา
ที่เป็นเบื้องต้นของปฐมฌานที่มีบริกรรมนิมิตและ
อุคคหนิมิตเป็นอารมณ ์
เมื่อพระโยคีบุคคลทำการเพ่งและบริกรรมอยู่
ดังนี้ จะรู้ว่าภาวนาจิตของตนได้เข้าใกล้ในขอบเขต
ของอัปปนาภาวนา คือ ทุติยญาณหรือยัง ก็จงเข้า
ปฐมฌานเสียก่อน เมื่อออกจากปฐมฌานก็
พิจารณาองค์ฌาน 5 ตามลำดับโดยเฉพาะๆ และ
ในขณะที่มีการพิจารณานี้ ถ้าเห็นสภาพของวิตกว่า
เป็นสภาพหยาบและเห็นสภาพขององค์ฌาน 4
นอกนั้นมีความละเอียดสุขุมเช่นนี้ก็พึงรู้ได้ว่า
ภาวนาจิตของตนนี้ได้เข้าถึงขั้นอุปจารภาวนา ซึ่ง
ใกล้เคียงกับอัปปนาภาวนา คือ ทุติยญาณแล้ว
เวลานั้นภาวนาจิตยังคงเป็นบริกรรมภาวนาอยู่เป็น
อันรู้ว่าได้ยังห่างไกลจากอัปปนาภาวนาเกิดขึ้น
168
