Page 192 - หลักสูตรพระวิปัสสนาจารย์
P. 192
อนุพันธนานัยที่เข้าถึงขั้นฐปนา
การเจริญอานาปนัสสติกรรมฐานมีนิมิต 3
อย่างคือ บริกรรมนิมิต อุคคหนิมิต ปฏิภาคนิมิต
ในนิมิตทั้ง 3 นี้ ลมหายใจเข้าออกเป็นบริกรรมนิมิต
ลมหายใจเข้าออก ปรากฏดุจหายใจ สายน้ำ เปลว
ควัน ปุยสำลี ไม้ค้ำ พวงดอกไม้ ดอกบัว ล้อรถ ลม
ต้านเหล่านี้เป็นอุคคหนิมิต ลมหายใจเข้าออก
ปรากฏดุจดวงจันทร์ ดวงอาทิตย์ พวงแก้วมณี พวง
แก้วมุกดา เหล่านี้เป็นปฏิภาคนิมิต การกำหนดรู้
ตามลมหายใจเข้าออกของพระโยคีที่ตั้งสติไว้ที่
ปลายจมูกนั้น ครั้นปฏิภาคนิมิตปรากฏแล้วก็
เปลี่ยนใจมาตั้งไว้ที่ในปฏิภาคนิมิต นี้คืออนุพันธนา
นัยที่เข้าถึงฐปนา
การตั้งใจกำหนดลมหายใจเข้าออกในขณะที่มี
บริกรรมนิมิตและอุคคหนิมิตอย่างใดอย่างหนึ่ง
เป็นอารมณ์อยู่สมาธินั้นเรียกว่าบริกรรมภาวนา
สมาธิ การตั้งใจกำหนดลมหายใจเข้าออกที่มี
174
