Page 87 - ThammaThuanKrasae

ฌานและนิวรณ์
อากิญจัญญายตนะ เปลี่ยนบาทให้เกิดวิปัสสนาญาณและก าหนด

*
มหากิริยาจิต ท าให้เกิดดวงตาเห็นธรรม

“เมื่องานอัปมงคลของท้าวศากยะผู้เป็นพระบิดา ทรงนั่งอยู่ที่

ร่มไม้หว้าอันเยือกเย็น” โดยทรงบอกเป็นปริศนาไว้ในสูตรนี้ว่า

“สงัดจากกาม สงัดจากอกุศลธรรม บรรลุปฐมฌาน มีวิตก มี

วิจาร มีปีติ และสุข เกิดแต่วิเวกอยู่ ทางนี้แลหนอพึงเป็นทางที่ตรัสรู้จาก

โพธิราชกุมาร (หน้า ๓๘๙)”

ค าว่า สงัดจากกาม สงัดจากอกุศลธรรม หมายถึง การผ่าน

นิวรณ์ ๕ ด้วยการท าอานาปานสติ มิใช่ผ่านด้วยการเพ่งกสิณ (ดูจาก

พระสูตรการละนิวรณ์)

ค าว่า ได้มีความรู้สึกอันแล่นไปตามสติ หมายถึง การได้ลมปราณ

และการใช้ลมปราณในการหน่วงเอาอัปปนาสมาธิ ยกจิตขี้นสู่ปฐมฌาน

ผู้ปฏิบัติทางฌานกสิณได้แต่ธรรมภายนอก “ปฏิภาคนิมิต” จะไม่มี

ความรู้สึกที่แล่นตามสตินี้อย่างเด็ดขาด ส่วนฌานที่มาจากอานาปานสติ

เป็นธรรมภายใน มีร่างกายให้เกิดความรู้สึกแล่นไปตามสติ คือ กาย

วิญญาณ (ประสาทกาย) อันท าให้เกิด “มรรคและเกิดผล” ในกายนี้

*
ก าหนดมหากิริยาจิต คือ ก าหนดมหากุศลโสมนัส

๖๓