Page 155 - หลักสูตรพระวิปัสสนาจารย์
P. 155
กับ ภวังคจจนะ ดวงที่ 2 ที่เกิดขึ้นก่อนวิถีจิต ชื่อว่า
ภวังคุปัจเฉทะ
บริกรรมนิมิต อารมณ์กรรมฐานต่างๆ มีปฐวี
กสิณ เป็นต้น ชื่อว่า นิมิต ธรรมอันใดพึงรู้เป็นนิจ
โดยจิตเจตสิก ซึ่งเป็นอากัมมณิกธรรมทั้งหลาย
ฉะนั้นธรรมนั้นชื่อว่า นิมิต ได้แก่ อารมณ์ คำว่า
บริกรรมนิมิตนี้ ก็คือนิมิตของบริกรรมนั้นเอง
่
เหมือนกับเป็นภาษาไทยวา โอรสของพระราชา ข้อ
นี้ฉันใดบริกรรมนิมิต เช่นเดียวกันอารมณ์ของ
บริกรรมภาวนา ได้แก่ รูปารมณ์ หรือ โผฏฐัพพา
รมณ์หรือธัมมารมณ์ ซึ่งเป็นองค์กรรมฐานที่พระ
โยคีบุคคลใช้เจริญ
อุคคหนิมิต อารมณ์กรรมฐานมีปฐวีกสิณ เป็น
ต้น ที่ปรากฏขึ้นแล้วทางใจโดยไม่ต้องอาศัยตาเพ่ง
นั้น ชื่อว่าอุคคหนิมิตอารมณ์ใดพึงยึดแล้วโดยมโน
ทวาร กริยาหรือ กริยาชวนะ ฉะนั้นอารมณ์นั้นชื่อ
ว่า อุคคหะ อารมณ์ที่พึงยึดแล้วโดย มโนทวาริก
กุศล หรือกริยาชวนะด้วย เป็นนิมิตด้วย ฉะนั้น
137
