Page 154 - หลักสูตรพระวิปัสสนาจารย์
P. 154
นัย อายรูปจารนัย หมายความว่ายกชื่อของวิตก
ขึ้นมาตั้งไว้ในธรรมที่ประกอบกันกับวิตก ธรรมชาติ
ใดย่อมยกสัมปยุตธรรมขึ้นสู่อารมณ์เฉพาะหน้า
ฉะนั้นธรรมชาตินั้นชื่อว่า อัปปนาได้แก่วิตกญาณที่
ประกอบกับมหัคคตโลกุตตรธรรม ธรรมชาติใดเป็น
อัปปนาด้วย เป็นการกระทำที่ถึงแล้วซึ่งความเจริญ
นั้นด้วย ฉะนั้นธรรมชาตินั้นเชื่อว่า อัปปนาภาวนา
ในการภาวนาทั้ง 3 นี้ มหากุศล มหากริยา ชว
นะ ที่เกิดก่อนนมหัคคตฌานแหละชื่อว่าบริกรรม
ภาวนา แต่บริกรรมภาวนานี้ได้ แบ่งออกเป็น 2
ตอน คือ ตอนแรกของมหากุศลมหากริยาที่เกิด
ห่างไกลจากมหัคคตฌานนั้น มหากุศล มหากริยานี้
ชื่อว่า บริกรรมภาวนา เมื่อเกิดอยู่เรื่อยๆ และทวี
ยิ่งๆขึ้นมาตามลำดับ เกือบใกล้ที่มหคัคตฌานจะ
เกิดมหากุศล มหากริยานี้ชื่อว่าอุปจารภาวนา เมื่อ
สรุปแล้วก็คงได้ความว่าบริกรรมภาวนานี้เอง เมื่อ
เกิดอยู่ใกล้ที่มหัคคตฌานจะเกิดนั้น บริกรรม
ภาวนานี้ถูกเปลี่ยนชื่อเป็นอุปจารภาวนาเหมือนกัน
136
