Page 153 - หลักสูตรพระวิปัสสนาจารย์
P. 153
เจริญกรรมฐานนี้เป็นการเจริญเบื้องต้น วิถีจิตที่
จัดแจงปรุงแต่งอัปปนาหรือวิถีจิตที่เป็นเหตุแห่ง
การเจริญกรรมฐานเบื้องต้นนี้ พระโยคีบุคคลควร
กระทำให้เกิดขึ้นไปตามลำดับ ฉะนั้นวิถีจิตนั้นชื่อ
ว่าบริกรรมภาวนา
วิถีจิตที่เกิดขึ้นติดต่อกันอยู่เรื่อยๆ ในขณะที่
กำลังบริกรรมว่าปฐวีๆ อยู่เป็นต้นนั้น วิถีจิตนั้นชื่อ
ว่า บริกรรมภาวนา
อุปจารภาวนา มหากุศล มหากริยาที่เกิดขึ้น
ใกล้กันกับอัปปนาฌานชื่อว่า อุปจาร ดังมีวจนัตถะ
วิถีจิตอันใดเกิดขึ้นใกล้เคียงกันกับขอบเขต
ของอัปปนาฌาน ฉะนั้นวิถีจิตนั้นชื่อว่า อุปจาร
วิถีที่ชื่อว่า อุปจารนี้แหละ พระโยคีบุคคลควร
กระทำให้เกิดขึ้นเรื่อยๆ โดยให้ทวีมากยิ่งขึ้นไป
ฉะนั้นวิถีจิตนั้นชื่อว่าอุปจารภาวนา
อัปปนาภาวนา คือ อัปปนานี้เป็นชื่อของวิตก
โดยตรง ส่วนมหัคคตจิต โลกุตตรจิต เจตสิก ที่
เรียกว่า อัปปนา นั้นเป็นการเรียกว่าโดยอ้อมตาม
135
