Page 118 - ThammaThuanKrasae

กัมมัฏฐาน

ถ้าหากนั่งใกล้นักก็จะเป็นกสิณโทษ คือรอยมือ รอยเกรียงจะปรากฏ

ด้วยเหตุนี้จึงมีก าหนดให้นั่งอยู่กลางคือไม่ใกล้ไม่ไกล มีก าหนดห่างดวง

กสิณ ๔ ศอก คืบเป็นประมาณ ตั้งกสิณไว้เหนือพื้น แล้วนั่งเหนือตั่งเท้า

๒ คืบ ๔ นิ้ว เป็นอย่างกลางๆไม่สูงไม่ต่ าหากนั่งสูงนักดวงกสิณอยู่ต่ าก็

จะต้องก้มลงเพ่งกสิณจนเจ็บคอ และการนั่งต่ านั้นดวงกสิณอยู่สูงก็

จะต้องชะเง้อขึ้นเพ่งดูดวงกสิณ จะต้องคุกเข่าลงกับพื้นก็จะเจ็บหัวเข่า

เหตุนี้จึงให้ตั้งดวงกสิณไว้เหนือพื้น และให้นั่งเหนือตั่งมีเท้าสูง ๒ คืบ ๔

นิ้วและนั่งขัดสมาธิ ตั้งกายให้ตรงไม่เอนเอียง จึงจะนั่งได้นานไม่ล าบาก

กาย เส้นเอ็นจะไม่ได้ขดห่อรัดตึง เมื่อนั่งสมาธิเฉพาะหน้าดวงกสิณแล้ว

จึงพิจารณาโทษแห่งกามคุณ เป็นของเศร้าหมองไม่ผ่องใส ท าใจให้เป็น

ทุกข์ เป็นปุถุชน ไม่ใช่ทางของพระอริยะเจ้า จากนั้นพึงน้อมจิตระลึกถึง

พระรัตนตรัย เคารพรักใคร่ในทางปฏิบัติพึงตั้งจิตอย่างนี้ยังวิริยะ

อุตสาหะให้เกิดขึ้น จึงลืมตาขึ้นแล้วเพ่งดูดวงกสิณ เมื่อเบิกตาขึ้นนั้นอย่า

เบิกตาให้กว้างนัก จะท าให้ดวงกสิณแจ้งไป อุคคหนิมิตจะไม่เกิดขึ้น และ

ถ้าหากเบิกตาขึ้นน้อยนัก ดวงกสิณก็จะไม่ปรากฏแจ้ง อุคคหนิมิตก็จะไม่

เกิดขึ้นเช่นกัน ฉะนั้นจะต้องลืมตาเสมอกันกระท าดั่งบุคคลส่องแว่นดู

หน้าของตนเอง ปรากฏอยู่ในพื้นแห่งแว่น การดูกสิณนั้นจะต้องไม่ดูแยก

พิจารณาจะต้องดูสี และดวงกสิณไปพร้อมๆ กัน และพึงตั้งจิตไว้ใน

บัญญัติธรรมแล้วก าหนดบริกรรมในใจว่า ปฐวี ปฐวี ดิน ดิน ร้อยครั้งพัน

ครั้งบริกรรมเรื่อยไปจนกว่าจะได้ส าเร็จอุคคหนิมิต

๙๔