WalkingMeditation

การเดินจงกรม

การปฏิบัติวิปัสสนาสมาธิ ของพระพุทธเจ้านั้น ต้องเดินจงกรมก่อนนั่งสมาธิทุกครั้ง
ถ้าจะนั่งสมาธิ ๕ นาที ต้องเดินจงกรมก่อน ๕ นาที

ถ้าจะนั่งสมาธิ ๑๕ นาที ต้องเดินจงกรมก่อน ๑๕ นาที
ถ้าจะนั่งสมาธิ ๓๐ นาที ต้องเดินจงกรมก่อน ๓๐ นาที
ถ้าจะนั่งสมาธิ ๑ ชั่วโมง ต้องเดินจงกรมก่อน ๑ ชั่วโมง

ที่ประเทศอินเดีย มีที่เดินจงกรมอยู่ใกล้คันธกุฎีของพระพุทธเจ้า ในวัดเชตวันมหาวิหาร ซึ่งแสดงว่าวิชาวิปัสสนาสมาธิ มีการเดินจงกรมแน่นอน และข้างๆเจดีย์พุทธคยาก็มีที่เดินจงกรมของพระพุทธองค์

ประโยชน์ของการเดินจงกรม

พระพุทธเจ้าตรัสไว้ในคัมภีร์พระไตรปิฎกว่า การเดินจงกรมมีประโยชน์ ๕ ประการ คือ

๑. ทำให้การเดินทางอดทนมาก
๒. ทำให้มีความพากเพียรดี
๓. ทำให้มีอาพาธแต่น้อย
๔. ทำให้ฃ่วยย่อยอาหาร
๕. ทำให้สมาธิตั้งมั่นอยู่ได้นาน

ก่อนเดินจงกรม ให้ยืนตัวตรง อย่าก้มหน้าดูเท้า 
๑. ให้ทอดสายตาไปข้างหน้าประมาณ ๔ ศอก 
๒. มือทั้งสองไขว้ข้างหน้า หรือไขว้ไว้ข้างหลัง ตามแต่สะดวก

๓. ให้ภาวนาในใจว่า “ยืน – หนอ” (๕ ครั้ง) ให้หลับตา ทำความรู้สึก มโนวาดภาพร่างกายของเรากำลังยืนอยู่

  • ๑. เริ่มจากทำความรู้สึกที่กลางกระหม่อมศีรษะ กำหนดภาวนาว่า "ยืน..." ลงมาถึงฝ่าเท้า เมื่อสุดฝ่าเท้า ภาวนาว่า "หนอ..."
  • ๒. ต่อมากำหนดที่ฝ่าเท้า ภาวนาว่า "ยืน..." กลับขึ้นไปศีรษะ ภาวนาว่า "หนอ..."
  • ๓. ภาวนากลับไปมาอย่างนี้ ๕ ครั้ง

๔. จากนั้นให้ภาวนาในใจว่า “อยากเดิน – หนอ” (๕ ครั้ง)
๕. เริ่มเดินจงกรมระยะที่ ๑ โดยภาวนา ขวาย่างหนอ – ซ้ายย่างหนอ เดินตามที่เรากำหนดเวลาไว้

การเดินจงกรมระยะที่ ๑

การเดินมีจังหวะ ๑ มี ๑ หนอ

  • เมื่อจะก้าวเท้าขวา ให้จิตมาสัมผัสที่ฝ่าเท้าขวา ให้ภาวนาในใจว่า “ขวา” เตรียมตัวไว้ยังไม่ก้าว
  • เมื่อก้าวเท้าขวาออกไป ให้ภาวนาในใจว่า “ย่าง” เมื่อวางแผ่นเท้าขวาจดพื้น ให้ภาวนาว่า “หนอ” (ให้กำหนดจิตตามฝ่าเท้าขวาที่ กำลังย่างและเหยียบ ตลอด)
  • เมื่อจะก้าวเท้าซ้าย ให้จิตมาสัมผัสที่ฝ่าเท้าซ้าย ให้ภาวนาในใจว่า “ซ้าย” เตรียมตัวไว้ยังไม่ก้าว
  • เมื่อก้าวเท้าซ้ายออกไป ให้ภาวนาในใจว่า “ย่าง” เมื่อวางแผ่นเท้าซ้ายจดพื้น ให้ภาวนาในใจว่า ”หนอ”
  • เมื่อเดินไปสุดฝาห้อง หรือสุดระยะทางที่กำหนดไว้ให้หยุด แล้วภาวนาว่า “ยืน – หนอ” (๕ ครั้ง) ตามด้วย “อยากกลับ – หนอ” (๕ ครั้ง)
  • จากนั้นให้กลับตัว โดยภาวนาว่า "กลับหนอ" ดังนี้
    • การกลับตัว ให้หมุนกลับทางขวา
    • โดยยกปลายเท้าขวาแล้วหมุนตัวด้วยส้นเท้าขวาพร้อมกับภาวนาในใจว่า “กลับ...” ให้จิตมาสัมผัสที่ฝ่าเท้าขวาตลอด
    • หมุนเท้าขวาไปหยุดในระยะประมาณ ๑ ฝ่ามือ วางเท้าสัมผัสพื้น ภาวนาว่า “หนอ”
    • ต่อมากำหนอให้จิตมาสัมผัสที่ฝ่าเท้าซ้าย
    • ยกเท้าซ้ายเพื่อมาชิดกับเท้าขวา พร้อมกับภาวนาในใจว่า “กลับ...”
    • วางเท้าซ้ายลงพื้น พร้อมกับภาวนาในใจว่า “หนอ”
    • ให้ทำการกลับ ไปเรื่อยๆ ได้ ๔ คู่ ๘ ครั้ง ไปจนกว่าจะหมุนกลับไปตรงกับทิศทางที่เราเดินมา
    • รูปตัวอย่างการกลับ 
ครั้งที่ ๑
๑. รู้สึกที่ฝ่าเท้าขวา พร้อมกับภาวนาว่า "กลับ..."
๒. หมุนเท้าขวาไปหยุดในระยะประมาณ ๑ ฝ่ามือ
๓. วางเท้าสัมผัสพื้น ภาวนาว่า “หนอ”
Back 2 ครั้งที่ ๒
๑. รู้สึกที่ฝ่าเท้าซ้าย พร้อมกับภาวนาว่า "กลับ..."
๒. ยกเท้าซ้ายเพื่อมาชิดกับเท้าขวา
๓. วางเท้าซ้ายลงพื้น พร้อมกับภาวนาในใจว่า “หนอ”
Back 3 ครั้งที่ ๓
๑. รู้สึกที่ฝ่าเท้าขวา พร้อมกับภาวนาว่า "กลับ..."
๒. หมุนเท้าขวาอีก ไปหยุดในระยะประมาณ ๑ ฝ่ามือ
๓. วางเท้าสัมผัสพื้น ภาวนาว่า “หนอ”
Back 4 ครั้งที่ ๔
๑. รู้สึกที่ฝ่าเท้าซ้าย พร้อมกับภาวนาว่า "กลับ..."
๒. ยกเท้าซ้ายเพื่อมาชิดกับเท้าขวา
๓. วางเท้าซ้ายลงพื้น พร้อมกับภาวนาในใจว่า “หนอ”
Back 5 ครั้งที่ ๕
๑. รู้สึกที่ฝ่าเท้าขวา พร้อมกับภาวนาว่า "กลับ..."
๒. หมุนเท้าขวาอีก ไปหยุดในระยะประมาณ ๑ ฝ่ามือ
๓. วางเท้าสัมผัสพื้น ภาวนาว่า “หนอ”
Back 6 ครั้งที่ ๖
๑. รู้สึกที่ฝ่าเท้าซ้าย พร้อมกับภาวนาว่า "กลับ..."
๒. ยกเท้าซ้ายเพื่อมาชิดกับเท้าขวา
๓. วางเท้าซ้ายลงพื้น พร้อมกับภาวนาในใจว่า “หนอ”
Back 7 ครั้งที่ ๗
๑. รู้สึกที่ฝ่าเท้าขวา พร้อมกับภาวนาว่า "กลับ..."
๒. หมุนเท้าขวาอีก ไปหยุดในระยะประมาณ ๑ ฝ่ามือ
๓. วางเท้าสัมผัสพื้น ภาวนาว่า “หนอ”
Back 8 ครั้งที่ ๘
๑. รู้สึกที่ฝ่าเท้าซ้าย พร้อมกับภาวนาว่า "กลับ..."
๒. ยกเท้าซ้ายเพื่อมาชิดกับเท้าขวา
๓. วางเท้าซ้ายลงพื้น พร้อมกับภาวนาในใจว่า “หนอ”

 เมื่อกลับมาได้แล้ว ก่อนจะเดินจงกรม ให้ภาวนาว่า “ยืน – หนอ” (๕ ครั้ง)

  • ตามด้วย “อยากเดิน – หนอ” (๕ ครั้ง)
  • จากนั้นก็ให้เดินจงกรม กลับไปมาจนครบเวลาที่กำหนดไว้ ระยะทางการเดินยาว ๖ ก้าวก็พอ หรือระยะจากฝาห้องถึงฝาห้อง หรือระยะจากหัวเตียงถึงปลายเตียงก็พอ

การเดินจังหวะ ๑ จึงภาวนาในใจว่า “ขวาย่าง – หนอ” “ซ้ายย่าง – หนอ” 
การเดินจงกรม 
ไม่เดินเฉพาะกายต้องเดินให้พร้อมกันทั้งกายและใจ ขณะที่เดินจิตของผู้เดินจะต้องอยู่ที่เท้าเสมอจิตก็ตามการย่างไปด้วย

วัดป่าเจริญราช
สำนักปฏิบัติธรรมประจำจังหวัดปทุมธานี แห่งที่ ๑๓
"สำนักปฏิบัติธรรมดีเด่น แห่งคณะสงฆ์ภาค ๑ เขตการปกครองคณะสงฆ์หนกลาง ประจำปี ๒๕๖๕"
๑๒/๑๙ คลอง ๑๑ ตำบลบึงทองหลาง อำเภอลำลูกกา จังหวัดปทุมธานี ๑๒๑๕๐
 ๐๒-๙๙๕-๒๑๑๒

สำนักปฏิบัติธรรมวังแก้ว
๑๔๔ หมู่ ๑๐ ตำบลไทรย้อย อำเภอเด่นชัย จังหวัดแพร่ ๕๔๑๑๐

สถานปฏิบัติธรรมแม่วังกาญจนา
ตำบลแม่ถอด อำเภอเถิน ลำปาง ๕๒๑๖๐
๐๙๓-๒๔๙-๙๔๕๙
ศูนย์ปฏิบัติธรรมแม่วังกาญจนา ศูนย์ปฏิบัติธรรมแม่วังกาญจนา

สวนป่าลานธรรม (วัดป่าภาวนาวิสุทธิ) สาขาวัดป่าเจริญราช
ตำบลคลองม่วง อำเภอปากช่อง จังหวัดนครราชสีมา

Watpacharoenrat

Wat Buddha Oregon (วัดพุทธออเรกอน)
8360 David Lane SE, Turner, OR, United States, Oregon
 +1 503-391-9866
Wat Buddha Oregon WatBuddhaOregon
ข่าวสารจาก Wat Buddha Oregon ข่าวสารจาก Wat Buddha Oregon

WatBuddhaOregon
ศิษย์วัดป่าเจริญราช @Watpacharoenrat @watpacharoenrat11 @Watpacharoenrat @Watpacharoenrat